Ciklus korejskog filma 2013

Tekst: Dragan Rubeša

Tradicija i modernizam. Jučer i danas. Folklor i metafilm. Novi korejski film nije samo hrpa ultimativnih festivalskih ekscesa, već i izmjena meditativnih antipoda. Možda najrelevantniji predstavnik onog tradicionalnog u suvremenoj korejskoj kinematografiji bio je i ostao veliki autorski radoholičar Im Kwon-taek koji se u kasnijoj fazi okrenuo pedantnim i krajnje rafiniranim kronikama o životima korejskih umjetnika. U svom stotom filmu Iza godina (Chun nyun hack), nanovo se vraća pansoriju, toj tradicionalnoj glazbenoj formi čije izvedbe traju i preko četiri sata, a kojom se već pozabavio u nekolicini filmova (Chunhyang, Seopyeonje). Sada je fokusiran na epsku priču o putujućem glazbeniku i njegovoj slijepoj polusestri, čiji smireni kadrovi puno duguju estetici starog slikarskog platna (šifra: 'Chihwaseon'). S druge strane, Lee Joon-ik (Kralj i klaun) također je fasciniran prošlošću, samo što pansori zamjenjuju dvojica dvorskih zabavljača kojima prijeti smaknuće jer su bili preoštri u ismijavanju kralja. Njihov odnos prožet je finom queer estetikom, jer jedan od njih ima naglašenu feminu notu (glumi ga korejska glazbena teen zvijezda Lee Jun-gi čije je 'kkonminom' imidž zapravo korejski odgovor na japanske 'bishonene' – androgine dečke čija ljepota nadilazi rodna ograničenja).

Ciklus donosi i 'nevidljivog' Lee Jang-hoa, čija je kompleksna alegorijska parabola Čovjek s tri lijesa možda najbliža točka do koje se korejski film približio Alainu Resnaisu. A genijalni Lee Chang-dong još je prije 'Poezije' dokazao da voli ženske likove. U Tajnom suncu, Jeon Do-yeon kao korejska varijanta Gene Rowlands, žena je pod (kršćanskim) utjecajem, koja se našla na rubu barem pet živčanih slomova. Ovo je prvi Chang-dongov komad snimljen nakon što se povukao iz visoke politike i vlastitom odlukom napustio fotelju korejskog Ministra kulture, ali i njegov definitivno najlinearniji komad, iako je ta linija više nalik elektrokardiogramu, jednostavna i elegantna poput samog naziva filma. Ali Tajno sunce govori i o nečem konkretnom što bi trebalo zamijeniti obitelj. Ovdje je riječ o kršćanskom fundamentalizmu. Iako je kršćanstvo česta opsesija korejskih filmaša, od Park Chan-wooka (Žeđ) do Kim Ki-duka (Amen, Samaritanka), što i nije neobično jer samo u Seoulu postoji čak 11 od 12 najvećih svjetskih kršćanskih kongregacija, Chang-dong mu pristupa puno racionalnije.

Čak dva filma iz Ciklusa koriste motiv vožnje taksijem. U Bez krvi, bez suza, lik opake taksistice puno duguje Tarantinovim grindhouse damama, ali uz lošiji soundtrack. A u crnohumornoj seks komediji Vozeći se s ljubavnikom moje žene u režiji sumanutog Kim Tai-sika, njegov junak vraća se taksijem iz Seoula za čijim je volanom ljubavnik njegove žene. Već na samom početku njihova putovanja, Tai-sik pokazuje jumbo plakat s natpisom 'Slušaj božji glas'. Opsesije kršćanstvom i dalje su tu, ali u ironičnom diskursu. A njihova road odiseja uključuje kotrljajuće lubenice, partiju bedmintona, kupanje u planinskom potoku i doslovno pišanje u vjetar, iako u drugoj polovici koja priziva duhove Im Sang-sooa, autor napušta retoriku filma ceste.

Na dirljivi Božić u kolovozu Hur Jin-hoa koji u maniri korejskog Mikea Leigha priča o malim stvarima, nježno ulazeći nenametljivom kamerom u fotografsku radnju svog junaka koji prihvaća vlastitu bolest s osmijehom na licu, nadovezuje se elegantna i prekrasno snimljena meditacija o starosti i snijegu u režiji Choo Chang-mina (Kasni cvat), inače adaptacija online stripa Kang Fulla Volim te. A jedini film iz Ciklusa iza kojeg ne stoji korejski sineast smirena je elegija Zrno u uhu u režiji Kineza Zhang Lua, koja puno duguje kineskom filmskom undergroundu. Iako je njegova junakinja koja dijeli trošni stan s četiri kineske prostitutke, pripadnica korejske marginalizirane etničke manjine u Kini, ilegalno prodajući kimchi na ulici, ona se ne odvaja od tradicijskih korijena koje simboliziraju stari korejski plesovi.